عمل تطبیق جنسیت در سوئد

توسط Maanaav_admin · منتشر شده · بروزشده 22/05/2018

نویسنده: مهناز قزلو

سال ١٩٧٢، سوئد نخستین کشور در جهان بود که قوانینی برای بهداشت و درمان افراد ترانس سکسوئل با هزینه ی دولت را به تصویب رساند. این قوانین در زمان خود، در جامعه ی جهانی بسیار رادیکال محسوب می شد. چهل سال پس از آن، زمانی که “اداره ی نظارت بر امور پزشکی” در سوئد نتایج یک کار تحقیقاتی را با عنوان “ترانس سکسوئل ها و دیگر افراد با اختلالات تشخیص هویت جنسی و شرایط قانونی برای به رسمیت شناختن وابستگی جنسی، درمان و حمایت از آنان” به چاپ رساند، وضعیت بهداشت در گذشته به صورتی بسیار غیرعادلانه، در تعارض با زمان انتشار تحقیق، مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت.

برطبق قوانین سوئد، پیش از جولای سال ٢٠١٣ عمل تطبیق جنسیت شهروندان با ویژگی اعتبار قضایی (حقوقی) مستلزم دو پیش شرط بود: (یک) فرد متاهل نباشد و (دو) نازا یا عقیم گردد. تحقیقات انجام شده توسط “اداره ی نظارت بر امور پزشکی” سوئد بحث های شدید، گسترده و بسیار موشکافانه ای در مورد این قانون را برانگیخت. “سیگنه بِرِمِر” Signe Bremer رساله ی دکترای خود را اختصاص به این موضوع داده و نتایج مشخص این قوانین نسبت به وضعیت تشخیص هویت جنسی و تاثیر آن بر شرایط زندگی فرد را مد نظر دارد و بر مبنای قوانین مزبور، نسبت “حق فرد بر بدن” اش را در مقایسه با اینکه فرد تا چه حد مایل است تعلق و وابستگی جنسی خود را از نظر قانونی تغییر بدهد مورد مطالعه قرار داده است. به عبارت دیگر “Signe Bremer” به این سوال پرداخته است که چگونه بدن مادی می تواند این امکان را برای افراد ترانس سکسوئل فراهم آورد تا خود را آن گونه که هستند بازشناسند و احتمال تغییر و فراهم آمدن امکاناتی را بررسی می کند که در آینده ممکن است برای جسم و زندگی افراد ترانس سکسوئل فراهم کرده و یا برعکس آنها را محدود کند. (Signe Bremer 2011)

به نقل از “محتا – مرکز حمایت از ترانس جندر های ایرانی”، تا پیش از سال ٢٠١٢ در واقع کشور سوئد، به عنوان جامعه ای متمدن و مدرن که همواره حقوق فردی را در اولویت اول قرار داده است،قانونی غیر انسانی را در مورد ترانس سکسوئل ها در مصوبات خود داشت. نشریه ی آن لاین Huffingtonpost در تاریخ ١٣ سپتامبر ٢٠١٣ می نویسد: بر طبق قانونی که از سال ١٩٧٠ در سوئد به تصویب رسیده بود افراد متقاضی تغییر جنسیت باید پیش از عمل خود را عقیم می ساختند. تراجنسی های سوئدی پس از جراحی می توانستند مدارک شناسایی خود را عوض کرده و هویت جدید شناسایی مطابق با وضعیت جدیدشان دریافت کنند. اعضای لیبرال پارلمان سوئد در سال ٢٠١١ برای حذف قانون عقیم سازی تلاش بسیار زیادی کردند اما همیشه با مخالفت حزب محافظه کار و حزب دموکرات مسیحی روبرو می شدند. تا آن زمان حدود ٥٠٠ نفر تحت عقیم سازی اجباری قرار گرفته اند که این افراد اکنون خواستار جبران خسارت می باشند.

“اولریکا وسترلوند” Ulrika Westerlund رئیس فدراسیون حمایت از هموسکسوئل ها، دوجنس گرایان و ترانس جندرها در سوئد^(٥) (the Swedish Federation for Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender Rights) در مصاحبه ای با سایت “بیوپلیتیکال تایمز” می گوید: “حدود ۲۰۰،۰۰۰ کرون خسارت به هر فرد تراجنسی‌ به خاطر این عقیم سازی وارد شده است در صورتی که قانون گذاران در پی جبران این خسارت باشند ما اقدام به طرح دعوی در دادگاه نخواهیم کرد”.
عقیم سازی شامل تمام مواردی است که فرد در فقدان آن دیگر قادر نیست بواسطه ی بدن خویش دارای فرزندی شود. بدین گونه قابلیت بارآوری از فرد سلب می گردد. مانند نگهداری اسپرم یا تخمک. دولت سوئد بر اساس روند قانونگذاری جدید و تصویب آن در پارلمان از این اقدام دست کشیده است.

براساس گزارش موثق رادیو دولتی سوئد که بتاریخ ٥ مارس ٢٠١٢ پخش شده است عمل تطبیق جنسیت در سوئد آسان ترخواهدشد. بر اساس این گزارش، کسانی که مایل به تغییر جنسیت خود هستند لازم نیست که مجرد و یا لزومن شهروند سوئد باشند. این تغییری ست که دولت وقت برای اجرا درقانون مربوط به عمل تطبیق جنسیت پیشنهاد کرده است. موضوعی که تاکنون دراین رابطه بحث زیادی برانگیخته و به شدت ازسوی حزب دموکرات مسیحی پشتیبانی شده، مجبورکردن متقاضیان تغییرجنسیت به مقطوع النسل کردن خود (ناتوان کردن خود ازتولیدمثل) بوده است که دولت سوئد آن را به زیرسؤال برده است .

هر چند همین منبع یعنی رادیو دولتی سوئد بتاریخ ٣١ می ٢٠١٣ خبر از تاخیر در اجرای لغو شرط عقیم سازی در صورت عمل تطبیق جنسیت تا پیش از ماه زوئیه ی سال بعد داده است. دلیل این تاخیر، پشتیبانی کمیسیون اموراجتماعی از دولت است که خواسته پیش از انجام هر اقدامی، این موضوع مورد رسیدگی قرارگیرد. احزاب سوسیال دموکرات، چپ و محیط زیست خواستار لغو این شرط از آغاز ماه ژوئیه ی امسال شده بودند. پیش ازاین کمیسیون قانون اساسی به لغو این شرط رای داده بود. این کمیسیون همچنین خواسته بود تا شرط هایی مانند “سوئدی و مجرد بودن” نیز از شرط های عمل تطبیق جنسیت برداشته شود. حذف این دو شرط، از آغاز ژانویه ۲۰۱۳ به اجرادرخواهدآمد.

طبق قوانین مصوبه ی جدید در سال ٢٠١٣ موارد دیگری نیز در قانون مورد تجدید نظر قرار گرفته که از جمله سن افراد متقاضی ست که به موجب قوانین پیشنهاد شده، داشتن سن قانونی (١٨ سال) برای عمل تغییر و تطبیق جنسیت حذف شود. دراین مورد تاکید شده که به خواست کودکان برای تغییرجنسیت باتوجه به سن و رشد آنها اهمیت داده شود.

بنا به فایل های آگاهی رسانی RFSL (Riksförbundet för sexuellt likaberättigande arbetar för homosexuellas, bisexuellas och transpersoners rättigheter) کشور سوئد، عمل تغییر و تطبیق جنسیت فردی که مایل به انجام این عمل است تنها منوط به یک روند تشخیص پزشکی است که صرفن توسط روانپزشک میسر است. نحوه درمان برای تغییر جنسیت شامل:

The treatment for transsexualism is sex reassignment, including hormonal treatment and surgery aimed at making the person’s body as congruent with the opposite sex as possible. There is a dearth of long term, follow-up studies after sex reassignment.

و واضح است فرد پس از انجام عمل تغییر و تطبیق جنسیت مشمول قوانین حقوقی مربوط به سکسوالیته جدید خود خواهد بود. بنابراین، برای بسیاری از افراد، این تشخیص پزشکی به منزله ی نوعی از به رسمیت شناخته شدن است، هر چند برخی بر این باورند که پروسه ی تایید عمل تغییر و تطبیق جنسیت توسط روانپزشک نشان دهنده عدم باور و نقض احترام به حق شهروندی آنهاست.

در برهه ی آغازین مبارزه برای به رسمیت شناختن حقوق ابتدایی و برابر، امکان چندانی در به نقد کشاندن الگوهای غالب به عنوان هنجارها یا ناهنجارها وجود نداشت. هر چند جامعه ی امروز بتدریج این حقیقت را گویی می پذیرد که همه ی انسان ها، به طور یکسان حس و اندیشه نمی کنند. از این روست که ^(٢) هنوز بر این باور است که باید برای بهبود هر چه بیشتر حقوق اساسی و برابر به مبارزه ادامه دهد و جامعه ی انسانی را به توجه به این حقیقت دعوت کند تا آنچه را که تاکنون هنجار و نرم می شناخت، دیگر به عنوان یک حقیقت غیرقابل انکار و تغییر مورد تایید قرار ندهد. به بیان دیگر این حق را برای هر فرد انسانی به رسمیت بشناسیم تا زندگی را آن گونه که مایل است حس کرده، بچشد و آن گونه که دوست می دارد به اختیار و انتخاب خود تجربه کند.

مجله ی اشپیگل آن لاین ٢٠١٣ در مقاله ای تحت عنوان: “ضرب و شتم، آزار و مزاحمت: مطالعات و تحقیقات اتحادیه اروپا و زمزمه های هموفوبیا در اروپا” می نویسد: “علیرغم اینکه کشورهای دانمارک، سوئد و انگلیس در شمار جوامع پیشرو در رعایت حقوق همجنس خواهان و ترانس جندر هاست، کماکان شاهد تبعیض و خشونت برعلیه این گروه های اجتماعی هستیم. از این رو شایسته است مجازات های نقض حقوق هویت های گوناگون جنسی به طور جدی همچنان مورد اجرا قرار گرفته و اقدامات رسمی در حمایت از آنان هر چه بیشتر تقویت شوند.”

نقش جنبش مدرن +LGBTQ، به عنوان نهادی علیه ی ارزش های غیردموکراتیک تا بدین حد است که بستر درک فرهنگی ی جامعه را از ارزیابی هویت های گوناگون جنسی به عنوان ناهنجاری و عدم تجانس برحذر دارد.

بر طبق وبسایت رسمی دفتر نخست وزیری، بتاریخ اول جولای ٢٠١٣ پس از لغو قانون اجباری عقیم سازی به عنوان پیش شرط عمل تغییر و تطبیق جنسیتی در سوئد، اکنون ترانس سکسوئل ها مجاز به ذخیره ی اسپرم یا تخمک خود برای روش های بارداری مصنوعی می باشند.

اینک نوبت دعوی خسارت توسط تراجنسی هاست. تا سال گذشته یکی از الزامات دریافت مدارک شناسایی جدید برای تراجنسی ها، عقیم سازی کامل فرد پیش از عمل بوده است. براساس گزارشات منتشره ی مجله ی تایم، از ماه دسامبر یک دادگاه در سوئد بیان کرد که عقیم سازی اجباری که از سال ۱۹۷۲ در قوانین مدنی بوده است، نقض قوانین اتحادیه اروپا و حقوق بشر است و این حکم که غیر قابل تجدید بود باعث شد عقیم سازی اجباری تراجنسی ها از ۱۰ ژانویه ۲۰۱۳ به تاریخ سوئد بپیوندد.
اتحادیه (RFSL) به تراجنسی هایی که به خاطر قانون قدیمی مجبور به عقیم سازی اجباری شدند کمک می‌کند تا غرامت خود را از دولت بگیرند. البته دولت نیز تاکنون حاضر به پرداخت هیچ خسارتی نشده است.

بنابر گزارشات منتشر شده از سوی”University Faculty for Life organization” ^(٣) دولت سوئد در سال‌های ۱۹۳۵ تا ۱۹۹۶ در یک طرح اصلاح نژادی به ۲۳۰٫۰۰۰ قربانی عقیم سازی اجباری غرامت پرداخت کرد. بر طبق یک مصوبه ی قانونی در سال ١٩٢٨ که بنابه درخواست هیتلر در سال ١٩٣٤ تصویب و به مورد اجرا قرار گرفت، بین سال های ١٩٣٥ تا ١٩٧٦ در حدود ٦٠ هزار تن مبتلا به انواع بیماری های روانی، مادران مجرد که دارای فرزندان متعدد بودند، کولی ها و چند نژادی ها (دو رگه) به پیروی از برنامه ی اصلاح نژاد در کشور سوئد ناگزیر از عمل عقیم سازی شده اند.

بنا به گزارش سایت خبری “thejournal” ^(٤) اکنون که نوبت به تراجنسی ها رسیده، دولت سوئد به انحا مختلف از پرداخت غرامت سر باز می‌زند. در سال ۱۹۹۹ مجلس سوئد تصویب کرد که به هر یک از ترانس سکسوئل هایی که ناگزیر از عمل عقیم سازی شده اند ۱۷۵٫۰۰۰ کرون بپردازد. کریستن بورمن تا کنون پرونده ۱۳۵ تراجنسی را در اختیار گرفته و شکایت مفصلی را علیه ی دولت سوئد تدوین و مطرح کرده است.

براساس آمارهای منتشره توسط مراکز درمانی سوئد به ویژه بیمارستان کارولینسکا تعداد افرادی که به هویت جنسی خود شک دارند و تقاضای تغییر جنسیت می کنند، افزایش نشان می دهد. یک بررسی از مراکز درمانی که درسراسر کشور انجام شده است ، نشان می دهد که این افزایش در گروه سنی جوانان بسیار زیادتر بوده است. پر آندرش ریدلیوس، پزشک ارشد انستیتوی کارولینسکا، عقیده دارد که امروزه افراد به اطلاعات و خدمات درمانی در این زمینه بیشتر دسترسی دارند. که گروه بزرگی از نوجوانان زیر ۱۸ سال هستند که بیش از گذشته به هویت جنسی خود توجه دارند. اما افزایش آمار بیشتر به این دلیل است که جوانان امروزی با دسترسی به اینترنت و دیگر تماس ها اطلاعات مربوط به درمان های موجود را بهتر می شناسند.

مهناز قزلو

دوازدهم سپتامبر دهزاروسیزده

زیرنویس:

١. این پیشنهاد طی جلسات “شورای بررسی قوانین” مورد بررسی و تجدید نظر و اجرای آن طی تصویب در پارلمان از ژانویه ی سال ٢٠١٣ به مورد اجرا قرار گرفته است
RFSL نهادی است سوئدی که در زمینه ی امور حمایت های گوناگون از هموسکوال ها (گی/همجنس گرایان مرد) و (لزبین/همجنس گرایان زن)، دوجنس گرایان و ترنس جندر ها فعال می باشد.
فدراسیون حمایت از هموسکسوئل ها، دوجنس گرایان و ترانس جندرها در سوئد^(٥) (the Swedish Federation for Lesbian, Gay, Bisexual andTransgender Rights)

منابع:

1. Kroppslinjer – Kön, transsexualism och kropp I brätelser om önskorrigering
رساله ی دکترا: جنسیت، ترانس سکسوالیته و بدن – گفتمانی در باره ی تغییر جنسیت. نوشته ی : دکتر سیگنه بِرِمِر ٢٠١١

2. www.rfsl.se/public/rfsl_belonging_2.pdf

3. http://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=2493&artikel=5018763

رادیو بین اللمی و دولتی سوئد

4. http://www.government.se/content/1/c6/14/94/05/6d8abda4.pdf

سایت دفتر نخست وزیری (دولت سوئد)

5. www.karolinska.se

سایت بیمارستان کارولینسکا که عمل های تغییر و تطبیق جنسیت در آن انجام می شود

6. http://www.spiegel.de

7. http://www.biopoliticaltimes.org

8. http://www.thejournal.ie

9. http://www.uffl.org/vol%208/hunt8.pdf

10. http://www.huffingtonpost.com